Aye, landrotten en digitale zeebonken! Iedereen zit tegenwoordig aan dek met z’n smartphone, van de jongste matroos tot de oudste kapitein. Maar is dat nou slecht voor je kop, of valt het allemaal wel mee? De Universiteit Gent en Antwerpen hebben hun loep erbij gepakt en wat blijkt: sociale media zijn niet per definitie het zwaard van Damocles voor je mentale welzijn. Soms is het een storm, soms een briesje, en soms gewoon windstil.
We scrollen wat af, dag en nacht. WhatsApp is de koning van het digitale schip, gevolgd door Facebook, Instagram en TikTok. Bijna 30% van de Nederlanders zit minstens 2,2 uur per dag te swipen, liken en chatten. Wereldwijd zijn dat miljarden mensen die hun digitale anker uitgooien. Maar waarom blijven we zo lang aan boord? Simpel: social mediabedrijven verdienen grof geld aan onze aandacht. Elke like, elke reactie, elke meme zorgt voor een golf dopamine in je hersenpan. En dopamine, dat is de rum van het brein – je wilt er altijd meer van!
Nu hoor je vaak dat jongeren door social media in zwaar weer terechtkomen: depressieve buien, slapeloze nachten, onzekerheid over hun uiterlijk. Vooral meisjes krijgen een stortvloed aan perfecte plaatjes en cosmetische reclame over zich heen. Maar, zegt de wetenschap, dat is te kort door de bocht. Ja, er zijn jongeren die er last van hebben, vooral als ze al wat kwetsbaarder zijn. Maar voor de meeste jonge piraten is social media geen zeemonster dat hun welzijn opslokt.
Sterker nog, social media kunnen juist een reddingsboei zijn. Jongeren vinden er vrienden, oefenen met contact maken en ontdekken wie ze zijn. Voor sommigen is het makkelijker om online een praatje te maken dan in het echt. En als je in een klein dorp woont zonder gelijkgestemde zielen, kun je via social media toch je bemanning vinden.
Toch waarschuwen de wetenschappers: kijk uit met snelle conclusies. Er zijn veel meer factoren die het mentale welzijn van jongeren beïnvloeden. Denk aan prestatiedruk, armoede, het wegvallen van religie, of gewoon een flinke storm in je persoonlijke leven. Social media zijn maar één golf in een hele oceaan van invloeden.
Dus, matrozen, social media zijn niet per se slecht voor je brein. Het hangt af van wie je bent, hoe je ze gebruikt en of je je eigen koers vaart. Praat erover met je bemanning thuis, wees alert op de signalen en vergeet niet af en toe het digitale dek te verlaten voor een frisse neus. Want uiteindelijk is het leven meer dan alleen scrollen op volle zee!