Een piraat met een telefoon

Aye, luister goed, want de jonge matrozen van vandaag varen steeds vaker hun eigen koers als het om geld en gevoel gaat. Waar vroeger de ouders het kompas waren, kiezen steeds meer jongeren voor kunstmatige intelligentie als hun digitale stuurman. Een op de tien jonge piraten tussen de 12 en 16 jaar vraagt liever financieel advies aan een slimme bot dan aan hun eigen ouders. En hoe ouder ze worden, hoe sneller ze die digitale zeebonk raadplegen.

Maar wees gerust, de oude rotten zijn nog niet helemaal overboord gegooid. Twee op de tien jongeren willen juist vaker met hun ouders over geld praten, al houden ze hun uitgaven en schulden soms liever geheim. Vier op de tien geven toe wel eens iets te verzwijgen – ach, wie heeft er nooit een schatkistje achtergehouden?

De kracht zit ‘m in de combinatie, zegt Bianca Zwart van Bunq: slimme tools gebruiken én samen doelen stellen met je ouders. Zo leert de jeugd al vroeg hoe ze hun eigen goud kunnen beheren. Bijna twee derde van de jongeren heeft zichzelf een financieel doel gesteld, en de jongsten sparen het fanatiekst. Maar als de leeftijd stijgt, zakt de spaarlust als een lekke boot.

Niet alleen geldzaken worden aan AI toevertrouwd, ook als het stormt in het hoofd zoeken jongeren hun digitale maatje op. ChatGPT is voor velen een beste vriend in de broekzak, altijd klaar om te luisteren – zelfs midden in de nacht. Geen wachttijden, geen lastige gesprekken, gewoon direct je hart luchten bij een bot die nooit moppert.

Jenna en Raoul zijn twee van die jonge zeelui die liever hun diepste geheimen delen met ChatGPT dan met een therapeut. Voor Jenna was therapie een schip vol tegenwind, terwijl AI haar wel serieus nam. Raoul vindt het makkelijker om zijn emoties te delen met een bot dan met echte mensen. Zo’n digitale vriend is altijd aan dek, klaar om te helpen.

Maar let op, waarschuwen de wijze kapiteins aan wal. AI kan wel luisteren, maar weet niet altijd wat goed of fout is. Nep-empathie ligt op de loer, en soms heb je een echte psycholoog nodig die je een beetje tegengas geeft. De wetgeving probeert het bij te benen, maar de technologie vaart sneller dan de regels kunnen volgen.

Dus, jonge piraten, gebruik die digitale hulp slim. Praat met je ouders, stel samen doelen, en wees niet bang om hulp te zoeken als het stormt. Want een goede matroos weet: soms heb je een echte kapitein nodig om veilig de haven te bereiken.