Arrr, luister, bemanning van het zorgschip! Het stormt in de ziekenboeg sinds de Belastingdienst de jacht op schijnzelfstandige piraten heeft geopend. De zzp’ers zijn massaal van boord gesprongen en de vaste matrozen staan nu met veel te weinig handen aan het roer. “We varen met vier waar er zes nodig zijn, en soms lijkt het alsof ik zelf bijna overboord ga,” moppert zuster Kaatje “Klapwiek”.
De roosters zijn een gatenkaas, overuren stapelen zich op als lege flessen rum en het ziekteverzuim schiet omhoog als een kanonskogel. Cliënten wachten soms uren op hulp, en een frisse douche is tegenwoordig een zeldzame schat. De vaste bemanning voelt zich uitgeknepen en in de steek gelaten door de kapiteins aan wal, die vooral praten over kosten en productie, maar vergeten dat matrozen geen machines zijn.
De kapiteins hadden al jaren kunnen weten dat de schijn-zzp-constructies ooit zouden zinken, maar in plaats van het vaste dienstverband aantrekkelijker te maken, hielden ze het roer recht op de oude koers. “Ze vroegen de zzp’ers vriendelijk of ze in dienst wilden komen, maar deden verder niks,” grinnikt matroos Sjaan “Schipper Zonder Rooster”. Geen wonder dat de freelancers het ruime sop kozen!
Nu proberen sommige zorgschepen het met flexpools en technologie, maar het blijft roeien met de riemen die je hebt. Mantelzorgers worden ingeschakeld, patiënten worden op afstand gevolgd, en vaste matrozen draaien dubbele diensten. “Mijn contract zegt zestien uur, maar ik maak weken van veertig,” zucht zuster Loes “Lange Lijst”. En zelfs als je je telefoon uitzet, blijft de groepsdruk voelbaar.
Toch zijn er lichtpuntjes: op een paar schepen hebben slimme kapiteins samen met hun bemanning het afbouwen van zzp goed voorbereid. Daar lukt het wél om zonder freelancers te varen, met gezondere roosters en meer ruimte voor vakmanschap. Maar dat zijn de uitzonderingen, niet de regel.
De vakbond roept de kapiteins op om eindelijk het roer om te gooien: geef matrozen inspraak, laat ze hun vrije dagen opnemen, waardeer hun harde werk en zorg voor gezonde roosters. Alleen dan blijft het zorgschip drijven en kunnen de matrozen doen waar ze goed in zijn: zorgen voor hun passagiers.
En ondanks alles, arrr, houden de zorgpiraten van hun vak. “Het werk is prachtig, maar het moet wel menselijk blijven,” zegt broeder Henk. “We zijn geen robots, maar mensen van vlees en bloed. Geef ons de ruimte, dan houden we het schip samen op koers!”